Boşanma davası, Anayasa ve Türk Medeni Kanunu’nda tanımlanan evlilik kurumunun sonlanma yöntemlerinden biridir. Evlilik, bir eşin ölümü, mahkeme tarafından gaipliği ilan edilmesi, cinsiyet değişikliği, evliliğin geçersiz sayılması veya iptal edilmesi ve boşanma ile son bulabilir.
Boşanma, evlilik birliğini sonlandırma yollarından sadece bir tanesidir. Eşler, boşanma ve onunla bağlantılı konularda mutabık kalarak anlaşmalı boşanma yoluna gidebilirler. Ancak, boşanma sonrası düzenlemeler ve mal paylaşımı gibi konularda anlaşmaya varılamazsa, çekişmeli boşanma süreci işletilebilir.
Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Boşanma davası, tarafların boşanma ve ferileri ile ziynet eşyaları ve mal paylaşımı gibi konularda anlaşıp anlaşamamalarına göre:
- Anlaşmalı boşanma davası veya
- Çekişmeli boşanma davası olarak açılabilir.
Anlaşmalı boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesi üçüncü fıkra hükümleri uyarınca “şiddetli geçimsizlik” temelinde açılabilir ve bu durum “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” olarak da adlandırılır. Aşağıdaki alt başlıkta daha detaylı olarak ele alacağımız üzere, böyle bir dava doğrudan anlaşmalı olarak başlatılabileceği gibi, başlangıçta çekişmeli olarak açılmış bir davanın seyri de, sunulan anlaşmalı boşanma protokolü ile anlaşmalı boşanma davasına dönüştürülebilir.
Çekişmeli boşanmada alt başlıkta daha ayrıntılı olarak anlatacağımız gibi, çekişmeli boşanma nedenlerinden birine veya birden fazlasına dayanarak açılır. Anlaşmalı boşanma davasında ise, tarafların boşanma nedeni belirtmeleri gerekmez; fakat çekişmeli boşanma davasında boşanma gerekçesi açıkça ortaya konmalı ve diğer tarafın boşanmada kusurlu olduğu kanıtlanmalıdır.
Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Anlaşmalı boşanma davası, Türk Medeni Kanunumuzun “evlilik birliğinin sarsılması” başlıklı 166. maddesinin 3. fıkrasında düzenlenmiştir.
Türk Medeni Kanunumuzun 166/3. Fıkrasına Göre:
“Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.”
Belirtilen madde metni temelinde, anlaşmalı boşanma davasının koşulları şu şekilde sıralanabilir:
- Tarafların evli kalmış oldukları süre en az bir yıl olmalıdır.
- Ya ortaklaşa bir boşanma başvurusu gerçekleştirilmiş olmalı ya da bir tarafın açtığı boşanma davası diğer tarafça onaylanmalıdır.
- Hakim, tarafların ifadelerini doğrudan dinleyerek, ifadelerinin serbestçe verildiğinden emin olmalıdır.
- Hakim, anlaşmalı boşanma protokolünde belirtilen, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların geleceği ile ilgili maddeleri kabul etmelidir.
- Hakim, protokolde tarafların ve çocukların çıkarlarını korumak adına gerektiğini düşündüğü düzenlemeleri yapmalı ve bu düzenlemeler taraflarca onaylanmalıdır.
Anlaşmalı boşanma davaları genellikle, taraflar tarafından ıslak imza ile onaylanmış bir anlaşmalı boşanma protokolü ile başlar. Bu protokol, boşanma dilekçesine ek olarak mahkemeye sunulur ve ilgili harçlar ödenir. Bazen, başlangıçta çekişmeli olarak açılan boşanma davaları sırasında taraflar anlaşmaya varabilir ve mevcut dava dosyasına anlaşmalı boşanma protokolü ekleyerek davanın niteliğini değiştirebilirler. Böyle bir durumda, başlangıçta çekişmeli olarak açılan dava, anlaşmalı boşanma davasına dönüştürülür ve bu şekilde sonuçlandırılır. Çekişmeli bir boşanma davasının, anlaşmalı boşanma davasına dönüştürülmesi sürecinde herhangi bir hukuki engel yoktur; taraflar dava sürecinin herhangi bir aşamasında anlaşmaya varabilirler.
Anlaşmalı boşanma protokolü, boşanma sürecinde hayati bir belgedir ve bu belgenin yanlış veya eksik hazırlanması durumunda telafisi mümkün olmayan hak kayıpları meydana gelebilir. Bu nedenle, anlaşmalı boşanma davası sürecinin bir boşanma avukatı tarafından yönetilmesi önerilir. Pratikte sıkça yapılan hatalardan biri, tarafların karşılıklı haklarını ve alacaklarını yeterince anlamadan, anlaşmalı boşanma protokolünü kendilerinin basitçe hazırlaması ya da maliyeti düşürmek amacıyla bir arzuhalciye hazırlatılmasıdır.

Anlaşmalı boşanma davalarında, hakimlerin tarafları kendisi dinleyerek, onların iradelerinin herhangi bir baskı altında olmadan özgürce ifade edildiğine ikna olması gereklidir. Bu, tarafların mahkemede şahsen hazır bulunarak, boşanma şartlarını sözlü olarak kabul ettiklerini açıklamalarını zorunlu kılar. Bu açıdan çekişmeli boşanma davalarından farklı olarak, anlaşmalı boşanma davalarında bu tür beyanlar, vekiller aracılığıyla yapılamaz; tarafların doğrudan katılımı şarttır.
Hakim, tarafların ve ortak çocukların çıkarlarını gözeterek, anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan maddelerden bazılarını uygun bulmayabilir ve bu maddelerde değişiklik yapılmasını isteyebilir. Bu durumlar genellikle, çocukların velayeti ve iştirak nafakası gibi kamu düzeni ile ilgili konularda ortaya çıkar. Örneğin, bazı hakimler, Türk Medeni Kanunu’nda açıkça yer almayan ortak velayet düzenlemesini kabul edebilirken, diğer bazı hakimler Türk aile hukuku sistematiğinde bu düzenlemenin uygun olmadığını belirterek, tarafları velayet konusunda karar vermeye yönlendirebilir veya aksi halde çekişmeli boşanma dilekçesi sunmaları için süre verebilir. Benzer şekilde, anlaşmalı boşanma protokolünde çocukların velayeti ile ilgili bir düzenleme bulunurken, iştirak nafakası ile ilgili bir hüküm olmaması durumunda, hakim tarafından belirlenen bir miktar iştirak nafakası tarafların onayına sunulabilir.
Sonuç olarak, bir yıldan uzun süredir evli olan çiftler, aralarında imzaladıkları anlaşmalı boşanma protokolünü, boşanma dilekçeleri ile birlikte mahkemeye sunabilir ve ilgili tevzi işlemlerini tamamlayıp gerekli harç ve masrafları yatırdıktan sonra boşanma davalarını açabilirler.
Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Çekişmeli boşanma açmak isteyen bir taraf, öncelikle yetkili aile mahkemesine çekişmeli boşanma dilekçesini sunmalı, ilgili harç ve masrafları ödeyerek dosya numarası almalıdır.
Çekişmeli boşanmada, yasal olarak belirlenmiş belirli boşanma nedenlerinden biri üzerine kurulmalıdır. Davanın açılmasında, evlilik birliğinin bozulmasında diğer eşin kusurlu olduğu kanıtlanmalı ve bu, yasalara uygun delillerle desteklenmelidir.
Çekişmeli boşanma davaları:
- Zina(aldatma) nedeniyle boşanma davası,
- Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma davası,
- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası,
- Terk nedeniyle boşanma davası,
- Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası ve
- Evlilik birliğinin temelinden sarsılması(şiddetli geçimsizlik) nedeniyle boşanma davası olarak açılabilir.
Boşanma Davasını İlk Kim Açmalıdır?
Boşanma davasını açmanın ilk veya son olmasının bir farkı yoktur, zira bir taraf boşanma davası açıp diğer tarafa tebliğ ettikten sonra, diğer eşin cevap verme süresi dahilinde karşı dava açma hakkı bulunmaktadır. Hatta, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre, cevap süresi sona erdikten sonra bile karşı dava açılabilir.

Toplumda bazen “ilk davayı açan kişi evliliği bitiren olarak görülür” gibi hukuki gerçeklikle örtüşmeyen yanlış inanışlar bulunabilir. Ancak, boşanma davalarında asıl mesele kimin önce dava açtığı değil, tarafların iddialarını ne kadar etkili bir şekilde sunduğu ve sunulan iddiaların hangi delillerle ispatlandığıdır.
Boşanma Davasının Avukat Yardımıyla veya Avukatsız Yürütülmesi
Boşanma süreçlerinde, tarafların avukat tutma ve avukat aracılığıyla temsil edilme zorunluluğu bulunmamaktadır. Türkiye’de ceza hukuku işlemleri dışında, neredeyse hiçbir hukuki süreçte avukat ile temsil olunma mecburiyeti yoktur. Ancak, avukatların hukuk bilgisi, uygulama yöntemleri ve önceki mahkeme kararlarındaki emsal teşkil eden durumları tanımaları nedeniyle, birçok kişi avukatlarla çalışmayı tercih eder. Bu, özellikle boşanma davalarında, nafaka ödemeleri, maddi ve manevi tazminat talepleri, düğün takıları, mal paylaşımı gibi, uzun vadede büyük miktarda mali değerleri etkileyebilecek konuları göz önünde bulundurduğumuzda, avukat ile çalışmanın ve süreci avukat vasıtasıyla yürütmenin en akıllıca yöntem olduğu kabul edilir.
Boşanma Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
Boşanma davasında görevli mahkeme, aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesi, davaya aile mahkemesi sıfatıyla bakabilir.
Boşanma davalarında yetkili mahkeme konusunda, anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davaları için farklı kurallar bulunmaktadır:
Çekişmeli boşanma davalarında, yetkili mahkemenin belirlenmesi Türk Medeni Kanunu’nun 168. maddesindeki yetki kuralına dayanır. Bu kurala göre, çekişmeli boşanmada yetkili mahkeme, eşlerden birinin ikametgahının bulunduğu yer ya da çiftin son altı ay süresince birlikte yaşadığı yerin mahkemesidir. Ancak, bu yetki kuralı kesin bir yetki kuralı değildir. Yani, diğer yerlerdeki mahkemelerde de dava açılabilir ve mahkeme kendiliğinden yetki konusunu incelemez; ancak, davalı tarafın yetki konusunda itirazı olursa, bu itiraz değerlendirilecektir.
Anlaşmalı boşanma davalarında, kesin bir yetki kuralı olmadığı için dava herhangi bir yer mahkemesinde açılabilir. Taraflar arasında anlaşmalı boşanma niyetinin bulunması nedeniyle, genellikle bir yetki itirazının olmayacağı ve bu nedenle herhangi bir sorun yaşanmayacağı öngörülebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Boşanma davasının süresi, davanın türüne bağlı olarak değişir. Anlaşmalı boşanma davaları genellikle bir ila üç ay içinde sonuçlanırken, çekişmeli boşanma davaları daha uzun sürer. Çekişmeli boşanma davaları, ilk derece mahkemesinde yargılama süreci genellikle bir ila iki yıl arasında sürmektedir. İstinaf ve temyiz süreçleri dahil edildiğinde, boşanmanın kesinleşmesi üç ila beş yıl sürebilir. Böylece, çekişmeli boşanma davaları, anlaşmalı boşanma davalarına kıyasla genellikle daha uzun zaman alır.
Boşanma Davası Avukatlık Ücretleri Ne Kadardır?
Boşanma davası avukatlık ücretleri, davaların çekişmeli veya anlaşmalı olma durumuna bağlı olarak farklılık gösterir. 2024 yılı itibarıyla, anlaşmalı boşanma davalarında avukatlık ücretleri genellikle 20.000 Türk Lirası ile 30.000 Türk Lirası aralığında değişirken, çekişmeli boşanma davalarında bu ücretler ortalama 50.000 Türk Lirası ile 80.000 Türk Lirası arasında bir değere sahiptir.
Eşlerden Biri Boşanmak İstemezse Ne Olur?
Eğer bir eş boşanmayı istemezse, diğer eş çekişmeli boşanma davası açma yoluna gidebilir. Bu durumda, boşanmayı talep eden eş, boşanmayı istemeyen eşin kusurlu hareketlerini kanıtlamak zorundadır. Eğer bu iddialar mahkeme tarafından kabul edilirse, bir eşin boşanmayı istememesine rağmen boşanma kararı verilebilir. Böylece, her dava özgün şartları çerçevesinde incelenir.
Ankara Boşanma Davası Avukatı Tavsiye
Ankara’da boşanma sürecinizde profesyonel ve güvenilir bir destek arıyorsanız, Gökhan Yıldırım Hukuk Ofisi sizin için doğru adres olabilir. Alanında uzmanlaşmış “Ankara boşanma avukatı” olarak tanınan Gökhan Yıldırım, boşanma davalarında kapsamlı hizmetler sunmaktadır. İster anlaşmalı ister çekişmeli boşanma olsun, her türlü duruma özel stratejiler geliştirerek müvekkillerinin haklarını en iyi şekilde korumayı amaçlar.

Ankara boşanma avukatı Gökhan Yıldırım Hukuk Ofisi, boşanma sürecinin her aşamasında yanınızda yer alır. Nafaka, mal paylaşımı, çocuk velayeti gibi konularda detaylı danışmanlık sağlayarak sürecin daha az stresli ve daha adil bir şekilde ilerlemesine yardımcı olur. Ankara’da boşanma avukatı arayışınızda, Gökhan Yıldırım Hukuk Ofisi ile güvenilir ve etkili çözümler bulabilirsiniz. Hukuki süreçlerinizde size rehberlik etmek için buradayız.
Etimesgut Boşanma Avukatı Tavsiye
Etimesgut’ta boşanma süreciniz için güvenilir bir avukat arayışındaysanız, Gökhan Yıldırım Hukuk Ofisi’ni tavsiye ederiz. “Etimesgut boşanma avukatı” olarak tanınan Gökhan Yıldırım, boşanma ve aile hukuku konularında derinlemesine uzmanlığa sahip olup, her türlü boşanma davasında etkili çözümler sunmaktadır. İster çekişmeli ister anlaşmalı boşanma olsun, Gökhan Yıldırım ve ekibi, süreci mümkün olan en iyi sonuçla tamamlamanız için sizlere özel hizmetler sunar.
Etimesgut boşanma avukatı Gökhan Yıldırım Hukuk Ofisi, Etimesgut ve çevresindeki müvekkillerine mal paylaşımı, çocuk velayeti, nafaka gibi konularda hukuki destek sağlar. Boşanma sürecinizin her aşamasında profesyonel rehberlik ve danışmanlık hizmetleriyle yanınızda olacak Gökhan Yıldırım Hukuk Ofisi, hukuki süreçlerinizi sorunsuz ve adil bir şekilde yönetmenize yardımcı olur. Etimesgut boşanma avukatı arayışınızda, Gökhan Yıldırım Hukuk Ofisi’ne güvenebilirsiniz.